Як у Шумілінскім раёне змагаюцца з даўжнікамі па “камуналцы”?
Аплату за камунальныя паслугі за мінулы месяц трэба здзяйсняць не пазней 25-га чысла наступнага за ім месяца. Такі абавязак за грамадзянамі нашай краіны замацаваны Жыллёвым кодэксам Рэспублікі Беларусь. Разам з тым далёка не ўсе жыхары раёна плацяць па рахунках у тэрмін. На пачатак 2025 года агульная пратэрмінаваная запазычанасць складала 266,11 тысячы рублёў (928 асабовых рахункаў), падлічыла кіраўнік разлікова-пашпартнай групы г. п. Шуміліна Віцебскага абласнога разлікова-даведачнага цэнтра Марына Камароўская. Звыш шасці месяцаў не плацілі за жыллё 114 кватэраздымшчыкаў арэндных кватэр (запазычанасць больш за 154 тысячы рублёў) і 77 уласнікаў (запазычылі 58 тысяч руб.).
З даўжнікамі спецыялісты групы працуюць кожны дзень: тэлефануюць тым, хто пратэрмінаваў аплату за квартплату нават некалькі дзён, высылаюць папярэджанні (каля 300 штомесяц), наведваюць людзей на даму для высвятлення прычын неўплаты і правядзення тлумачальных гутарак. Некаторых даўжнікоў знаходзяць па месцы работы. Як правіла, у летнія
месяцы збіраецца да 500 даўжнікоў, у якіх пратэрмінаванасць за месяц, зімой гэта лічба значна павялічваецца.
Калі запазычанасць пратэрмінаваная (больш за два месяцы), то працуюць больш шчыльна. Пачынаюць з папярэджання, вядуць гутаркі па тэлефоне – даюць шанс аплаціць доўг на працягу сямі дзён. Калі эфекту няма, тады афармляюць выканаўчы надпіс у натарыуса і накіроўваюць па месцы работы даўжніка, ва ўпраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне райвыканкама (для пенсіянераў-даўжнікоў). З даходаў чалавека прымусова кожны месяц вылічваюцца даўгі (такіх у раёне каля трох дзясяткаў). У каго няма ніякіх афіцыйных даходаў, дакументы накіроўваюцца да спецыялістаў аддзела прымусовага выканання.
Праблемнымі з’яўляюцца абавязаныя асобы, бо з многіх вылічваецца ў даход дзяржавы на ўтрыманне дзяцей 75% заробку. Таму некаторыя з іх пачынаюць плаціць доўг толькі пасля пагашэння запазычанасці на ўтрыманне дзяцей.
Сярод неплацельшчыкаў раёна – 66 асабліва злосных, якія не плацілі за кватэру звыш 36 месяцаў. Ёсць і «лідар» – абавязаная асоба, якая не плаціла за кватэру 94 месяцы і назбірала асноўны доўг 5071,15 руб., пеню – больш за 20 тысяч рублёў. Яшчэ ў аднаго (жыве за мяжой Беларусі) за 46 месяцаў вырас доўг 6332,24 рублёў і больш за 15 тысяч рублёў пені.
Хто яны, неплацельшчыкі?
Спецыялісты разлікова-пашпартнай групы склалі сацыяльны партрэт неплацельшчыка. Гэта мужчына ці жанчына працаздольнага ўзросту, але ўжо ў чаканні пенсіі. Узрост – ад 50 да 63 гадоў. Як правіла, без пастаяннай работы і з асацыяльным ладам жыцця, ці якія не жывуць пастаянна ў раёне, наведваюцца рэдка або ўвогуле не прыязджаюць (знаходзяцца ў Расійскай Федэрацыі, Латвіі, Літве, Ізраілі і іншых краінах). Менавіта такія даўжнікі – галаўны боль. Некаторыя з іх знаходзяцца ў вышуку. На сённяшні дзень такіх з паўтара дзясятка, паведамілі супрацоўнікі РАУС.
Пра пеню і стымул пагасіць запазычанасць
За пратэрміноўку за жыллёва-камунальныя паслугі і карыстанне жылым памяшканнем штодзённа налічваецца пеня ў памеры 0,3% ад сумы доўгу.
Добрай матывацыяй для чалавека заплаціць запазычанасць з’яўляецца спісанне пені. Такая адміністрацыйная працэдура можа быць прыменена для тых, хто плаціць асноўную запазычанасць і пры гэтым з’яўляецца ў складанай жыццёвай сітуацыяй. Грамадзянін піша заяву ў разлікова-пашпартную групу, прадастаўляе дакумент аб памеры заробку за апошнія шэсць месяцаў, пасля чаго вывучаюцца жыллёвыя ўмовы, маёмаснае становішча заяўніка, афармляюцца неабходныя дакументы, накіроўваюцца ў райвыканкам, а адтуль у вобласць для ўзгаднення. За мінулы год пеня была спісана ў 47 кватэраздымшчыкаў на суму 85,16 тысячы рублёў, падлічыла юрыст разлікова-касавай групы Вольга Жыгунова.
Можна скарыстаць субсідыю
На пагашэнне камунальных даўгоў прадугледжана дзяржаўная субсідыя. Камп’ютарныя праграмы ў разлікова-пашпартным цэнтры настроены такім чынам, што прэтэндэнты на субсідыі знаходзяцца па выяўленчым прынцыпе. Такіх кожны месяц у раёне прыкладна каля трыццаці чалавек.
Напрыклад, за снежань мінулага года ў базе грамадзян, якія могуць разлічваць на субсідыю, было 35 чалавек. Але ж сярод тых, хто з месяца ў месяц карыстаецца субсідыяй, няма злосных неплацельшчыкаў, адзначаюць спецыялісты разлікова-пашпартнай групы. Значыць, не ў даходах справа!
Адчыняйце – да вас судовыя выканаўцы!
У асобным кабінеце судова-выканаўчай інспекцыі можна ўбачыць мікрахвалевыя печкі, тэлевізары, пыласосы, хлебапечкі, аэрагрылі, веласіпеды і многія іншыя рэчы. Гэта канфіскат у даўжнікоў па квартплаце, які потым прадаецца ў спецыялізаваным магазіне Віцебска, а грошы накіроўваюцца ў кошт кампенсацыі доўгу.
«На жаль, прыходзіцца карыстацца і такімі метадамі, – расказалі судовыя выканаўцы Святлана Скорынава і Вольга Баранава. – Паколькі даўжнікі не плацяць у адведзеныя сем сутак, мы карыстаемся і іншымі мерамі ўздзеяння: арыштоўваем грашовыя сродкі (наяўныя і на банкаўскіх рахунках), часова абмяжоўваем выезд за мяжу краіны і кіраванне транспартнымі сродкамі (выключэнне – калі гэта адзіны сродак атрымання даходаў). Судовы выканаўца мае права выносіць пастанову аб прыпыненні аперацый па банкаўскіх рахунках грамадзян, аб прымусовай эвакуацыі арыштаванага транспартнага сродку. Зараз мы працуем з 260 даўжнікамі па квартплаце, летась на гэты ж перыяд іх было 334».
Разам з тым ёсць і праблемы – некаторых кватэраздымшчыкаў немагчыма знайсці. Не ўсе разумеюць, што калі зарэгістраваны ў кватэры, а на самой справе там не пражываюць, то ўсё роўна абавязаны плаціць.
Дарэчы, на днях яны завіталі да даўжнікоў у Мішневічах і райцэнтры – арыштавалі і канфіскавалі тэлевізар і мікрахвалевую печку, камп’ютар, вентылятар.
Крайняя мера – высяленне
Пачаткам доўгага шляху да высялення з’яўляецца прыпыненне аказання пэўных паслуг, калі даўжніку адключаюць электрычнасць і ваду. Калі гэтыя меры ўздзеяння не дзейнічаюць і запазычанасць за камунальныя паслугі складае ўжо шэсць месяцаў, то прыбягаюць да крайняй меры – высялення.
Так, за 2024 год у раёне былі выселены пяць неплацельшчыкаў з кватэр у Шуміліне, Обалі, Амбросавічах, Язвіне і Добрыне. Доўг самых злосных склаў амаль 10 тысяч рублёў.
Дакументы на неплацельшчыкаў аб хадайніцтве на высяленне былі адпраўлены юрыстам УП ЖКГ, а тыя іх накіравалі ў суд. Выкананнем рашэння суда аб высяленні займаліся судовыя выканаўцы. Некаторыя неплацельшчыкі вызвалялі памяшканне на працягу сямі дзён самастойна, як гэта было прапанавана. Іншыя гэта рабілі непасрэдна падчас прыходу судовых выканаўцаў. Кватэра зачынялася на ключ – і грамадзянін аказваўся на вуліцы.
Ці ёсць выключэнне, каго не могуць выселіць? У Жыллёвым кодэксе такое не прадугледжана.
Работа з неплацельшчыкамі працягваецца. На днях з кватэры выселілі жыхара Добрына, рыхтуюцца дакументы на высяленне яшчэ траіх кватэраздымшчыкаў.
Ларыса ЗАЙЦАВА
