У Палату прадстаўнікоў унесены праект закона «Аб змяненні законаў па пытаннях адукацыі». У выніку таго, што ён датычыцца інтарэсаў значнай часткі грамадства, арганізавана яго шырокае абмеркаванне, у першую чаргу ў настаўніцкім і выкладчыцкім асяроддзі. Прававыя нормы законапраекта накіраваны на далейшае ўдасканаленне дзяржаўнай адукацыйнай палітыкі, павышэнне якасці адукацыі, удакладненне яго структуры і зместу, далейшае ўмацаванне прэстыжу беларускай адукацыі. Аб навацыях законапраекта карэспандэнту БЕЛТА расказаў член Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Палаты прадстаўнікоў Сяргей Клішэвіч.
У дакуменце даволі шмат змяненняў і дапаўненняў, якія датычацца як сістэмы адукацыі ў цэлым, так і асобных яе ўзроўняў. У прыватнасці, праектам закона прадугледжваецца карэкціроўка Працоўнага кодэкса, Крымінальна-выканаўчага кодэкса, Кодэкса аб адукацыі і закона «Аб ліцэнзаванні». Дэпутат спыніўся на новаўвядзеннях, уносімых у Кодэкс аб адукацыі.
«Так, прапануецца пералік адукацыйных праграм, якія беларусы могуць засвойваць бясплатна, дапоўніць адукацыйнай праграмай курсаў мэтавага прызначэння. Паколькі гэта адукацыйная праграма накіравана на фарміраванне кампетэнцый у пэўнай сферы прафесійнай дзейнасці і кадравай забяспечанасці, напрыклад, прадпрыемстваў аграпрамысловага комплексу рэспублікі, у прыватнасці, трактарыстамі-машыністамі. Парк колавых трактароў і самаходных машын пастаянна абнаўляецца. Пры атрыманні мадэрнізаванай і перааснашчанай сучаснай тэхнікі (энерганасычаныя трактары і навясное абсталяванне, сістэмы навігацыі і аўтапілатавання або самаходныя машыны) трактарысты-машыністы сельскагаспадарчых арганізацый абавязаны прайсці навучанне, звязанае з правіламі і прыёмамі па эксплуатацыі і абслугоўванні новай тэхнікі. Пры гэтым вытворцы тэхнікі патрабуюць наяўнасці ў трактарыстаў-машыністаў адпаведных дакументаў аб навучанні, інакш здымаюць такую тэхніку з сэрвіснага абслугоўвання ў гарантыйны перыяд, што прыводзіць да непрымальных затрат з боку сельгаспрадпрыемстваў і парушэнняў важных тэхналагічных перыядаў пры нарыхтоўцы кармоў і ўборцы ўраджаю. Цяпер гэта навучанне магчыма толькі на платнай аснове», — расказаў Сяргей Клішэвіч.
Выключаецца магчымасць рэалізацыі адукацыйных праграм дашкольнай і спецыяльнай адукацыі індывідуальнымі прадпрымальнікамі. Гэта абумоўлена практыкай прымянення заканадаўства аб ліцэнзаванні, якая паказала, што ні адзін індывідуальны прадпрымальнік у Беларусі не змог забяспечыць выкананне даліцэнзійных патрабаванняў да адпаведных адукацыйных праграм.
«У Рэспубліцы Беларусь не прадугледжана засваенне зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыі ў дыстанцыйнай форме. У пералік абавязковых для вывучэння вучэбных прадметаў уваходзяць «Гісторыя Беларусі», «Беларуская мова», «Беларуская літаратура», раздзел «Геаграфія Беларусь». Ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі сумесна з засваеннем зместу навучальных праграм праводзіцца выхаваўчая работа, у аснову якой закладзены ідэалагічны і патрыятычны складнік, традыцыі і культура беларускай дзяржавы», — адзначыў парламентарый.
Дзяржаўныя ўстановы дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі становяцца каардынатарамі арганізацыі вольнага часу дзяцей і навучэнскай моладзі, у тым ліку мерапрыемстваў шостага школьнага дня. На іх ускладзена задача арганізацыі і правядзення раённых і абласных мерапрыемстваў, у тым ліку абласных этапаў рэспубліканскіх праектаў.
Асобная ўвага ў законапраекце ўдзелена размеркаванню мэтавікоў. «Для выпускнікоў, з якімі заказчыкам кадраў скасаваны мэтавы дагавор у сувязі з існуючымі перашкодамі прыёму на работу пасля атрымання адукацыі, прадугледжаны тэрмін адпрацоўкі пяць гадоў, паколькі паступалі яны на льготных умовах як мэтавікі. Удакладняецца, што ў тэрмін абавязковай работы па размеркаванні па жаданні маладога спецыяліста залічваюцца перыяд ваеннай службы па прызыве, ваеннай службы па кантракце, службы ў рэзерве, альтэрнатыўнай службы, перыяд знаходжання ў водпуску па доглядзе дзіцяці да дасягнення ім узросту трох гадоў. Прадугледжваецца абавязак арганізацыі — заказчыка кадраў кампенсаваць сродкі, затрачаныя дзяржавай на падрыхтоўку спецыяліста, рабочага, служачага, у выпадку неабгрунтаванага скасавання або невыканання ўмоў дагавора аб мэтавай падрыхтоўцы. Цяпер такі абавязак прадугледжаны толькі адпаведным дагаворам», — удакладніў Сяргей Клішэвіч.
Мяркуецца, што дадатак да дыпломаў аб вышэйшай адукацыі еўрапейскага ўзору будуць выдавацца толькі замежным грамадзянам і асобам без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, якія атрымалі адукацыю ў нашай краіне.
«Установа агульнай сярэдняй адукацыі, размешчаная ў гарадскім пасёлку, сельскім населеным пункце, спецыялізаваны ліцэй, сувораўскае ваеннае вучылішча і кадэцкае вучылішча разам з праграмамі агульнай сярэдняй адукацыі могуць таксама рэалізоўваць адукацыйную праграму падрыхтоўкі вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў, самаходных машын. Адукацыйная праграма падрыхтоўкі вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў, самаходных машын для вучняў X-XI класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі можа таксама быць рэалізавана ў Рэспубліканскім дзяржаўна-грамадскім аб’яднанні «Добраахвотнае таварыства садзейнічання арміі, авіяцыі і флоту Рэспублікі Беларусь», — дапоўніў парламентарый.
«Такім чынам, змяненні ўносяцца ў заканадаўства, што датычыцца сістэмы адукацыі, прадыктаваныя запатрабаваннямі часу і не маюць канцэптуальнага характару. Аднак многія карэкціроўкі ініцыяваны знізу і прадыктаваны жыццём. У адпаведнасці з існучай у нашай краіне такой практыкай заканадаўчыя ініцыятывы патрабуюць шырокага абмеркавання з усімі зацікаўленымі», — дапоўніў Сяргей Клішэвіч.
БЕЛТА.
